Uzun süreli olarak 1980’den beri sürdürülen bir çalýþmada kiþilerin tükettiði antosiyanidin bakýmýndan zengin meyvelerin miktarý arttýkça algýlama kaybýnýn azaldýðý sonucuna varýlmýþ.

Dolayýsýyla çaðýmýzda giderek yaþlanan toplumun en önemli saðlýk sorunu olarak kabul edilen bunama ve Alzheimer hastalýðýnýn önlenmesi, en azýndan geliþiminin geciktirilmesinde kýrmýzý renkli meyvelerin katkýsý tahmin edemeyeceðimiz kadar büyük. Yeditepe Üniversitesi Eczacýlýk Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Anabilim Dalý Baþkaný Prof. Dr. Erdem, severek yediðimiz; çilek, kiraz, viþne, siyah erik, nar, ahududu, böðürtlen ve diðer meyveler antosiyanidinler bakýmýndan zengin kaynaklar olduðunu ancak bu meyvelerin büyük bir kýsmýnýn ilkbahar ve yaz aylarýnda bulunmasý nedeniyle yýl boyunca düzenli antosiyanin ihtiyacýný karþýlamak amacýyla kurutulmuþ kýrmýzý meyvelerden yararlanmak akýlcý bir yaklaþým olacaðýný belirtiyor.

Yürütülen bilimsel ölçekte gerek deneysel ve gerekse klinik çalýþmalar bitkilerde bulunan polifenolik bileþiklerin insan saðlýðý bakýmýndan ne kadar önemli olduðunu açýk bir þekilde ortaya koyuyor. Polifenolik bileþiklerin vücutta iþ ve trafik stresi, yaþam þekli, beslenme alýþkanlýklarý gibi çeþitli olumsuz etkenlere karþý koruyucu etkileri deðiþen derecelerde antioksidan etkileri ile açýklanýyor. Bu konuda giderek yaygýnlaþan toplum bilinci ile insanlar artýk doðanýn bizlere farklý þekillerde sunduðu bu kaynaklardan mümkün olduðunca sýklýkla yararlanmaya çalýþýlýyor. Yeþil çayda bulunan kateþinler, elmada bulunan kersetin gibi flavonoitler ve diðerleri. Polifenolik bileþikler arasýnda bir baþka önemli grup ise çiçeklere ve özellikle meyvelere açýktan koyuya farklý kýrmýzý renklerini veren antosiyanidinlerdir. Severek yediðimiz; çilek, kiraz, viþne, siyah erik, nar, ahududu, böðürtlen ve diðer meyveler antosiyanidinler bakýmýndan zengin kaynaklardýr. Ancak bu meyvelerin büyük bir kýsmýnýn ilkbahar ve yaz aylarýnda bulunmasý nedeniyle yýl boyunca düzenli antosiyanin ihtiyacýný karþýlamak amacýyla kurutulmuþ kýrmýzý meyvelerden yararlanmak akýlcý bir yaklaþým olarak görülmektedir. Antositanidinlerin suda çözünme özellikleri nedeniyle kurutulmuþ kýrmýzý renkli meyvelerin bitki çayý halinde kullanýlmasý bazý ilave avantajlarý taþýmaktadýr. Antosiyanidinler bakýmýndan zengin olmasýna karþýlýk gýda olarak tüketilemeyen bazý bitki kýsýmlarýndan da bitki çaylarý içerisinde yararlanýlabilmektedir. Mesela, bitki çaylarýnda yer alan karabamya çiçeklerinin kýrmýzý renkli çanak yapraklarý ya da mürver bitkisinin siyahýmsý renkte meyveleri besin olarak kullanýlmayan ancak antosiyanidinler bakýmýndan zengin kaynaklardýr.   

Yapýsý ne olursa olsun meyve ve sebzelerde ya da diðer bitkilerde bulunan polifenolik bileþiklerin ortak özelliði antioksidan etkileridir. Bu etkilerine baðlý olarak kalp ve damar hastalýklarý (yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, kalp ritm bozukluklarý), çeþitli tip kanserler, karaciðer hasarý, hafýza zayýflamasý gibi önemli saðlýk sorunlarýnýn önlenmesi bakýmýndan polifenolik bileþiklerce zengin diyetlerin uygulanmasýnýn yararlarý klinik ve saha çalýþmalarýnýn bulgularý ile de desteklenmektedir. Ancak farklý kimyasal yapýlarda polifenolik bileþiklerin antioksidan etkileri de farklýlýk göstermektedir. Bu nedenle mümkün olduðunca farklý kaynaklarda bulunan polifenolik bileþiklerin tüketilmesi daha geniþ bir etkinlik saðlayabilecektir.